وقتی رابطه‌ای را شروع می‌کنید، شاید حس کنید آسیب‌پذیر هستید. اما می‌توانید بر ترس از صمیمیت غلبه کنید.
اگر از نزدیک شدن به دیگران می‌ترسید، تنها نیستید. این یک احساس رایج است. شما در روابط اجتماعی خود مسائلی را تجربه می‌کنید که به روان شما آسیب می‌رسانند، مانند جدایی، خیانت، یا طرد شدن توسط نزدیکان. این زخم‌های عاطفی می‌توانند برای مدتی در ذهن شما بمانند، حتی زمانی که متوجه آنها نیستید، و باعث شوند از موقعیت‌هایی که ممکن است آن درد را دوباره تجربه کنید، دوری کنید.
وقتی برای دوری از آسیب‌های احتمالی، بین خودتان و دیگران فاصله ایجاد می‌کنید، با ترس از صمیمیت زندگی می‌کنید. قدم اول برای مقابله با این ترس این است که علت آن را پیدا کنید.
نشانه‌های ترس از صمیمیت چیست؟
صمیمیت رابطه شما با کسی است که به شما احساس امنیت، حمایت، و پیوند می‌دهد. این ارتباط حاکی از این است که شما پیوندی نزدیک با فردی دیگر ایجاد کرده‌اید.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند صمیمیت اغلب در سطح جنسی اتفاق می‌افتد، اما اکثر محققان بر وجود حداقل چهار نوع صمیمیت اتفاق نظر دارند:
- صمیمیت فکری: پیوند از طریق ایده‌ها، باورها، افکار، نظرات و اصول اخلاقی
- صمیمیت عاطفی: احساس اعتمادی که اجازه می‌دهد احساسات و آسیب‌پذیری‌های فردی و خصوصی خود را بیان کنید
- صمیمیت تجربی: پیوند از طریق فعالیت‌ها، تجربه‌های زندگی، یا علایق مشترک
- صمیمت فیزیکی و جنسی: اشتراک در برقراری تماس فیزیکی و عاشقانه
ترس از صمیمیت می‌تواند همه انواع نزدیکی را در بر بگیرد، اما برای بسیاری از افراد مهم‌ترین مسئله صمیمیت عاطفی است.
بِرِندا وِید (Brenda Wade)، متخصص روابط اهل ایالات متحده، میگوید افرادی که با ترس از صمیمیت زندگی می‌کنند اغلب از آسیب‌های عاطفی می‌ترسند.
آنها نگران این هستند که مبادا دیگران از «راز ترسناک» آنها – برای مثال، این باور که آنها به اندازه کافی خوب نیستند – با خبر شوند، یا از این می‌ترسند که بعد از وابسته شدن، دیگران آنها را ترک کنند.
ترس از صمیمیت با چه احساساتی همراه است؟
وقتی با ترس از صمیمیت زندگی می‌کنید، روابط شما ممکن است به‌سرعت از حالت لذت‌بخش به استرس‌زا تبدیل شود.
در آغاز رابطه، شما آرامش‌خاطر دارید و می‌توانید از رابطه با دوست یا شریک خود لذت ببرید، زیرا هنوز به طرف مقابل زیاد نزدیک نشده‌اید.
اما وقتی پیوندتان محکم می‌شود، نشانه‌های ترس از صمیمیت آشکار می‌شود. در این حالت، شما ممکن است احساسات زیر را تجربه کنید:
- به تعریف و تمجیدها یا ابراز عشق شریک‌تان شک دارید؛
- نسبت به انگیزه‌های شریک خود از رابطه‌اش با شما مشکوک هستید؛
- دچار فوران‌های عاطفی می‌شوید؛
- به خودتان آسیب می‌رسانید؛
- از تماس فیزیکی دوری می‌کنید؛
- نمی‌توانید ارتباط مؤثری برقرار کنید.
نشانه‌های ترس از صمیمیت در خارج از روابط نزدیک شامل موارد زیر است:
- حس می‌کنید باید کامل باشید و همه شما را دوست داشته باشند؛
- قادر نیستید نیازها و احساسات خود را با صراحت بیان کنید؛
- وقتی کسی نیازها و احساساتش را با شما در میان می‌گذارد، آزرده‌خاطر می‌شوید؛
- عزت‌نفس پایینی دارید.
چه چیزی باعث می‌شود از صمیمیت بترسیم؟
جِیسون پُلک (Jason Polk)، مربی ارتباط اهل ایالات متحده، معتقد است که ترس از صمیمیت یک سازوکار دفاع ازخود است.
او میگوید: «این واکنش بیشتر در افراد دارای سبک دلبستگی مضطرب دوسوگرا دیده می‌شود. این معمولاً با احساس طرد شدن در دوران بزرگسالی همراه است.»
سبک دلبستگی شیوه رابطه شما با دیگران و الگوهای روابط‌تان است. این مفهوم را اولین بار، روانکاو بریتانیایی جان باولبی (John Bowlby) در دهه 1950 مطرح کرد.
باولبی می‌گفت روابط بزرگسالان بر اساس تعاملات اوایل دوران کودکی با کسانی است که از او مراقبت می‌کردند. سبک دلبستگی مضطرب دوسوگرا یکی از چهار سبکی است که باولبی و همکارانش فهرست کرده‌اند.
این سبک دلبستگی زمانی ایجاد می‌شود که شما در دوران کودکی رفتارهای مراقبتی متناقضی از دیگران دریافت کنید. برای مثال، پدر یا مادرتان یک لحظه به شما توجه می‌کردند، و لحظه بعد نسبت به شما بی‌تفاوت بودند. این به احساسات توجه‌طلبی، ناامنی و اضطراب منتهی می‌شود.
اما سبک دلبستگی تنها عامل ایجاد ترس از صمیمیت نیست.
تکرار برخی از رفتارها و تجربه‌های زندگی که باعث شود احساس کنیم شایسته عشق دیگران نیستیم، می‌تواند علت ترس ما از نزدیک شدن به دیگران باشد. ضربه‌های روانی و مشکلات سلامت روان نیز ممکن است در این مسئله نقش داشته باشند.
چطور بر ترس از صمیمیت غلبه کنیم؟
اگر احساس می‌کنید با ترس از صمیمیت زندگی می‌کنید یا برخی از نشانه‌های آن را در خودتان مشاهده می‌کنید، از نکات زیر پیروی کنید:
1. از راهنمایی یک متخصص استفاده کنید.
حمایت یک متخصص کمک می‌کند تا به احساسات خود رسیدگی کرده و روش‌هایی برای مواجهه با آنها پیدا کنید.
وید میگوید: «برای این که بر این ترس غلبه کنید، ابتدا باید به گذشته خود و الگوهای ناخودآگاهی که ایجاد کرده‌اید، نگاه کنید. این همان جایی است که باید از یک متخصص باتجربه کمک بگیرید زیرا این مسائل پیچیده و گاهی اوقات تثبیت‌شده هستند و لازم است به‌آرامی بررسی و درمان بشوند.»
2. بر روی عزت‌نفس خود کار کنید.
وقتی با ترس از صمیمیت زندگی می‌کنید، احساس می‌کنید سزاوار عشق و توجه دیگران نیستید. تمرکز بر ایجاد اعتمادبه‌نفس، افزایش عشق به خود، و دنبال کردن علایق کمک می‌کند تا عزت‌نفس خود را بالا ببرید.
برای رسیدن به این هدف، می‌توانید فعالیت‌های زیر را انجام دهید:
- نوشتن یادداشت‌های شکرگزاری
- انجام فعالیت‌های خلاقانه
- فعال ماندن و نرمش کردن
- و عضویت در یک ورزش یا سرگرمی هدفمند
3. یاد بگیرید برای خودتان پدر و مادر باشید.
سعی کنید خودتان مراقبت و حمایتی که در کودکی دریافت نکرده‌اید را به خودتان بدهید.
پُلک میگوید: «می‌توانید با کودک درون‌تان صحبت کنید، و به‌آرامی به او بگویید که او مقصر نیست، او را می‌بینید، دوستش دارید، و از این به بعد مراقبش هستید».
4. یاد بگیرید که ارزش شما به خودتان بستگی دارد.
راهکار دیگری که پُلک پیشنهاد می‌کند این است که قبول کنید ارزش شما در اختیار هیچ کسی به جز شما نیست. به خودتان یادآوری کنید که روابط شما با دیگران انعکاسی از ارزش‌تان به عنوان یک انسان نیست. به خودتان بگویید: «من ارزشمند هستم. ارزش من در اختیار شریکم نیست؛ دیگران نمی‌توانند آن را از من بگیرند. من می‌توانم در یک رابطه به دنبال خواسته‌ها و نیازهای خودم باشم».
هر کسی می‌تواند رفتارها و احساسات خودش را کنترل کند، اما نه رفتارها و احساسات دیگران را. این کمک می‌کند اعتمادبه‌نفس بیشتری برای نزدیک شدن به دیگران به دست بیاورید.
خلاصه کلام
وقتی با کسی رابطه‌ای صمیمی برقرار می‌کنیم، در برابر او آسیب‌پذیر هستیم چون بسیاری از حساسیت‌ها و نقاط قوت خود را با او به اشتراک می‌گذاریم. اما صمیمیت برای ما حمایت، درک، و پیوند عاطفی نیز به همراه دارد.
اگر از صمیمیت زیاد با دیگران واهمه دارید، صحبت با یک متخصص سلامت روان به شما کمک می‌کند. سعی کنید علت ترس خود را پیدا کنید و با تقویت اعتمادبه‌نفس و عشق به خود، بر ترس‌تان غلبه کنید.
منبع:
بدون شرح